Voorwoord: Tijdwinst?

Wat scholieren kunnen, gaat mij ook lukken! Meer doen in minder tijd, weinig inspanning en veel resultaat. Een voorwoord in een paar seconden gemaakt, in plaats van lang te prutsen. Het buzzwoord is ChatGPT van OpenAI. Een kunstje met AI, ofwel Kunstmatige Intelligentie. 
Ik heb de vraag maar eens aan de chatbot voorgelegd, en opgedragen: schrijf  een voorwoord voor NVOX over kunstmatige intelligentie, 300 woorden. Er kwamen ongeveer 200 woorden, waarvan ik een paar zinnen weergeef.
“Kunstmatige intelligentie, of AI, is een technologie die steeds belangrijker wordt in onze moderne samenleving. [….] Dan twee zinnen over toepassingen van AI]. AI is overal om ons heen. Bij NVOX zien wij de mogelijkheden van AI als een kans om onze producten en diensten te verbeteren en te innoveren. [….] Wij bij NVOX zijn ons bewust van deze verantwoordelijkheid en werken continu aan het verbeteren van onze AI-ethiek en -praktijken. [……]“

Dit ziet er best indrukwekkend uit. Mijn hoop was dat er een glanzend voorwoord geproduceerd zou worden, waar ik alleen mijn naam onder hoefde zetten (plus een zinnetje dat de lezer zojuist een product van kunstmatige intelligentie heeft doorgelezen). Het is knap, maar het leverde niet de tijdwinst op waar ik blij van werd.

De tekst die ChatGPT produceerde, is geen onzin en kent nuances. Maar toen de term NVOX verscheen leek het een invuloefening te worden, omdat de chatbot daar kennelijk geen informatie over heeft. Die vraag heb ik maar eens gesteld aan ChatGPT: Wat stond er in de NVOX over klimaatverandering? Het antwoord was inzichtgevend: “Ik heb geen specifieke informatie gevonden over een NVOX-publicatie over klimaatverandering, aangezien er geen specifiek bedrijf of organisatie met de naam NVOX bestaat die zich bezighoudt met deze onderwerp. Als ik een tekst zou moeten schrijven over klimaatverandering, zou ik… “ [en volgt een nette uitleg van broeikassen en menselijke invloeden].
Leerlingen grijpen snel naar ‘het internet’ en kunnen met een paar klikken achterhalen wat iets als NVOX dan is. Kan ChatGPT dat ook? Kun je kijken op nvon.nl wat je kunt vinden over NVOX? “Ik ben een tekstgeneratormodel, ik heb geen toegang tot het internet om websites te bezoeken. NVON.nl is geen bestaande website, het lijkt erop dat deze naam een vergissing is of een fictieve naam in de context van jouw vraag[...]”

Ik ben wel benieuwd naar je ervaring met de chatbot in je onderwijs. Scholieren geven desgevraagd openlijk toe dat ze het een handige tool vinden. Een enkeling noemt het een slecht idee, omdat je er niets van leert. Gelukkig zijn de eerste sites beschikbaar om te achterhalen of een tekst door ChatGPT gemaakt is.
In elk geval is het een ontwikkeling waar we ons op moeten bezinnen en elkaar kunnen helpen om er goed mee om te gaan. Wellicht wordt het toetsen van kennis door leerlingen op hun eigen computer teksten te laten schrijven onbruikbaar. Wat blijft: formatief toetsen, eindtoetsen, examens en het stellen van diagnostische vragen in de les. Goede ict kan ons er enorm bij helpen. Toch is dit terrein met allerlei systemen en aanbieders nog zo ingewikkeld, dat het veel collega’s nauwelijks tijdwinst oplevert. De NVON heeft een uitgebreide itembank voor biologie, er wordt gewerkt aan diagnostische vragen en we hebben uitgebreide verzamelingen losse examenvragen beschikbaar. Ze leveren nog niet de tijdwinst op die je zou willen.
De NVON-werkgroep Diagnostische vragen heeft voor haar werk een mooie subsidie uit het Groeifonds Open leermiddelen ontvangen. Ook daar speelt de vraag hoe het materiaal digitaal ontwikkeld, beheerd en beschikbaar gesteld kan worden. Om tijdwinst te bereiken moeten we aan de slag om dit soort ict-kennis binnen de vereniging bij elkaar te brengen en verder te ontwikkelen. Wil je helpen? Laat me weten of je hier belangstelling voor hebt.

Jan Jaap Wietsma
Voorzitter NVON
Reacties naar: j.j.wietsma@nvon.nl