Ik heb ook moeite met bolletje 4 en 5. Veel leerlingen rekenen de energie uit die hoort bij de uiterste golflengtes van UV-B-straling (270 - 330 nm, dus 3,67 - 4,59 eV). Vervolgens beweren ze dat Ga2O3 daartussen ligt en die dus nodig is. Als er dan onzin volgt over waarom de andere twee stoffen ongeschikt zijn, welke bolletjes mag ik dan geven, naast bolletje 2? Ik heb vooral moeite met het woord 'consequent' en bolletje 3. De inhoud van bolletje 3 staat letterlijk in de opgave. Wat moeten leerlingen opschrijven om dat bolletje te verdienen.

Verder komt het geregeld voor dat leerlingen bovenstaande fout maken over Ga2O3, maar wel goed uitleggen waarom de andere twee stoffen niet voldoen. Mag ik dan bolletje 1 wel toekennen? Of moet ik, als ik dat doe, direct bolletje 4 verwijderen omdat de keuze dan niet meer consequent is? 

@Garmt:

Je verhaal over valentieband en geleidingsband klopt en het klopt ook dat die kennis buiten de stof is.

Met behulp van de zin boven de vraag, 'slechts een van de stoffen ... is geschikt...', en op het goede spoor gezet door de pijltjes in figuur 7, moeten leerlingen blijkbaar zelf bedenken dat alleen overgangen van valentie- naar geleidingsband mogelijk zijn en het inzicht van het eerste scorepunt tonen. Dat is een forse stap om te zetten, maar m.i. is het verdedigbaar dat leerlingen voldoende geholpen worden. (heb deze vraag nog niet nagekeken; ben benieuwd...)

Ik heb het zelfde als jij Bart. Wanneer is het een consequente conclusie voor bolletje 4 en 5. Ik wacht de examenbespreking af.

@Bart en @Maaike. Precies ook mijn probleem

Kort samengevat: de vraag had moeten duidelijk maken of de banden half of heel gevuld zijn en wat de orde grootte van de gap is. Nu is de vraag niet te beantwoorden en buiten de examenstof.

Toen ik het examen zelf maakte vond ik dit een hele leuke vraag. Maar nu ik zie wat mijn leerlingen allemaal voor onzin opschrijven heb ik geen idee hoe ik de bolletjes moet verdelen. Ik wacht ook op het verslag en de errata :s. Verder met 19.

Mijn leerlingen komen er wel uit dat de band gap energie, de energie is waar het om draait en gaan vrolijk rekenen met de energien zoals die gegeven zijn in de tabel. En doen de verdere onderdelen dan ook wel goed. Maar doordat ze zo met de grenswaardes bezig zijn van UVB en zichtbaar licht wordt bolletje 1 niet meer genoemd. Ze verklaren verder wel goed en dus is het alsof ze bolletje 1 impliciet oppakken. 

Door hun strategisch denken doen ze deze opgave dus redelijk goed zonder dat er gedacht wordt over valentie en geleidings banden. 

Veel (bijna alle) leerlingen krijgen bol 1 niet omdat ze niet gebruiken dat de stof fotonen absorbeert met een energie groter dan en gelijk aan de bandgapenergie. Ze denken vaak dat de stof alleen fotonen met de bandgapenergie absorbeert. Zoals al eerder hier geschreven is het dan onduidelijk wanneer je bol 4 en/of bol 5 mag toekennen. Vaak wordt door leerlingen dan gekeken of de bandgapenergie wel in UV-B valt en niet in VIS. Als je dat correct doet kom je op Ga2O3 wel en TiO2 (beetje op de grens met 376 nm) en Ag2O niet. Dat is dan consequent: bol 4 en 5 gescoord. Zou ik zeggen.

Nu staat er in het verslag van de landelijke bespreking: "18. – Bollen 4 en 5 kunnen nog wel gescoord worden ook als bollen 1 en 3 niet goed zijn. – “UV-B van 4.6 eV tot 3.8 eV, dus Ga2O3, want die zit daar binnen : geen punten toekennen". 

Dus toch niet ...

Kan iemand een redenring bedenken waar niet bol 1, maar wel bol 4 en 5 kan worden toegekend en in overeenstemming is met het VLB? 

Daar zit ik dus ook mee, hoe kun je een consequente keuze maken voor een geschikte stof als je 1e bolletje niet heb verkregen. Ik heb bv een leerling die zegt:

" Een golflengte tussen 295nm en 325 nm moet geabsorbeerd worden. Vervolgens rekent ze met de gemiddelde golflengte van UVB en komt via Ef = hc/λ uit op 3,96 eV. Ze zegt dit ligt het dichtste bij 4,4 eV dus het is galiumoxide. "

Ze mist hierbij het 1e bolletje omdat het niet gaat welke energie het dichtste bij zit, maar dat de geabsorbeerde energie gelijk of groter moet zijn dan de bandgap energie. Kan ze echter het 4e bolletje nog krijgen? 

Hmmm... dat lijkt inderdaad precies de situatie waarover de landelijke notulen zeggen: "geen punten". Maar hoe kun je nu bol 1 én 3 missen en toch 4 en 5 wel scoren? Ik ben er zelf geen voorbeeld van tegengekomen in mijn examenwerk.