Het W&T-Kompas: Aan de slag met Wetenschap & Technologie in het po

Marieke Krakers, TechYourFuture | Centre of Expertise TechniekOnderwijs

Steeds meer basisscholen organiseren activiteiten en projecten waarin de leerlingen op een onderzoekende en ontwerpende manier aan de slag gaan met W&T. Maar veel scholen zoeken nog naar handvatten om W&T ook een structurele plek te geven in het curriculum. Dit is geen eenvoudige opgave. W&T lijkt complex en lang niet alle leerkrachten voelen zich bekwaam deze uitdaging zomaar aan te gaan. Bovendien zijn er vele wegen die naar Rome leiden; kies dan maar eens de juiste route!

Tool om als team gezamenlijk keuze te maken

Het W&T-Kompas, ontwikkeld door TechYourFuture, kan hierbij een handig hulpmiddel zijn. Het is een tool die duidelijk zicht geeft op wat er allemaal al gebeurt in een school op het gebied van W&T. Onder begeleiding van een W&T-expert worden schoolteams geholpen keuzes te maken over het W&T-onderwijs. Daarnaast helpt de W&T-expert om passende en realistische ontwikkeldoelen te formuleren die aansluiten bij de visie, schooldoelen en mogelijkheden. Belangrijk is dat een schoolteam gezamenlijk besluit welke keuzes gemaakt worden.

Werkwijze

Scholen die deelnemen doorlopen een kort begeleidingstraject dat bestaat uit vier onderdelen: een oriënterend kennismakingsgesprek, een digitale vragenlijst die wordt ingevuld door het hele schoolteam, een consensusbijeenkomst met een representatieve afvaardiging van het team of met alle collega’s en een rapportage in de vorm van een adviesrapport met daarin zowel de resultaten in de vorm van de ontwikkeldoelen als handreikingen en tips om deze doelen te bereiken. Nadat een traject is afgerond kan het kompas ook op een later moment worden ingezet als (zelf-) evaluatie-instrument en kan een nieuwe cyclus worden gestart waarin weer nieuwe doelstellingen worden gekozen.

De W&T-experts spelen een sleutelrol

Het zijn mensen die ervaring hebben met het begeleiden en professionaliseren van schoolteams die uiteraard ook inhoudelijk goed op de hoogte zijn van wetenschap en technologie in het basisonderwijs. De begeleiding door deze externe deskundige wordt door scholen gezien als een grote meerwaarde. Om W&T-experts het W&T-Kompas te leren gebruiken volgen zij een verplichte train-de-trainer-module bij TechYourFuture. Scholen die geïnteresseerd zijn kunnen op de website van TechYourFuture (nvon.tk/tyf) vinden welke W&T-experts zij kunnen benaderen.

W&T-experts binnen de koepel

Interessant is ook de mogelijkheid voor schoolbesturen om intern W&T-experts op te laten leiden die met behulp van het W&T-Kompas de eigen scholen ondersteunen. Binnen elk schoolbestuur zijn wel collega’s te vinden met een passie voor W&T die hier graag meer mee zouden willen doen. Het is dan geweldig dat zij de mogelijkheid krijgen niet alleen binnen het eigen team maar ook binnen de collega-scholen hun kennis te delen. Door bij iedere school het W&T-Kompas af te nemen krijgt deze W&T-expert bovendien een heel goed beeld van de stand van zaken rond W&T-onderwijs op stichtingniveau en kan hierover goed rapporteren en adviseren richting de bestuurders.

SKOE in Enschede

In de publicatie W&T-implementatie in Enschede (nvon.tk/wtpub) wordt beschreven hoe deze werkwijze in deze gemeente succesvol wordt ingezet door drie samenwerkende schoolbesturen. Marc Nij Bijvank, voorzitter College van Bestuur Stichting Katholiek Onderwijs Enschede (SKOE) verwoordt het als volgt:

 “Door de inzet van W&T-experts kunnen we kennis delen onder leerkrachten in het po en samen onderwijs ontwikkelen. Eveneens is de W&T-expert sparringpartner ín je school, waarbij je heel laagdrempelig je vragen kunt neerleggen. Ik, als bestuurder, kan van alles willen, maar uiteindelijk moet de vonk overslaan op de lesvloer. Wij scheppen de voorwaarden en moeten proberen mensen nieuwsgierig te maken voor W&T, maar uiteindelijk is het aan de leerkrachten en andere professionals zelf om ermee aan de slag te gaan. Daarbij helpt een W&T-expert concreet op de scholen. Neem SKOE, we hebben zelf een bovenschools W&T-netwerk. Hierin delen we kennis en zetten we samen stappen. Die samenwerking komt steeds beter van de grond. Je merkt op die manier dat de olievlek groeit. De inzet van de W&T-experts daarin is cruciaal en draagt aantoonbaar bij aan de professionalisering van de leerkracht voor W&T.”

Betere connectie tussen primair en voortgezet onderwijs

W&T-expert Anika Embrechts: “Door de samenwerking in bovenschoolse netwerken waarin ook het voortgezet onderwijs deelneemt, weten we veel beter wat leerlingen uit het basisonderwijs vanuit W&T meenemen naar het voortgezet onderwijs. Andersom zien we nu ook gedetailleerder waar het voortgezet onderwijs met techniek start en hoe we daar vanuit W&T in het po nog beter met een aangepast basisschoolprogramma op kunnen voorsorteren.” 

Provincie Overijssel

Voor scholen in Overijssel wordt door de provincie een voucher ter waarde van 500 euro aangeboden die kan ingezet worden om onder leiding van een W&T-expert het W&T-Kompas in te zetten.

In het filmpje op nvon.tk/wtvid vertellen de directeur en leerkrachten van OBS de Haarschool in Holten wat het W&T-Kompas hen heeft opgeleverd! Zij maakten als eerste school gebruik van de voucher en zijn inmiddels mooi op weg met W&T. Zij zetten enthousiast in op toekomstbestendige vaardigheden als samenwerken, kritisch denken en digitale vaardigheden.

Meer informatie: neem contact op met TechYourFuture via redactie@nvon.tk

W-T-kompas_blz-19-tm-21.pdf
Terugkoppeling

Terugkoppeling 2022 • nummer 3 • bladzijde 19, 20, 21